Nazwa przedmiotu
Rzymskie prawo publiczne
Typ przedmiotu
Opcjonalny (grupa D programu studiów)
Poziom przedmiotu
Magisterskie studia administracji
Magisterskie studia prawnicze
Rok studiów
Dowolny
Wartość punktowa ECTS
6 ECTS
Formuła nauczania
Wykład
Język wykładowy
Polski
Imię i nazwisko wykładowcy
dr Jacek Wiewiorowski
Wymagania wstępne
Brak, choć zalecany jest wcześniejszy udział w wykładach i konwersatoriach z Historii prawa publicznego, prawa rzymskiego oraz uzyskanie zaliczenia z przedmiotu łacina dla prawników
Cele przedmiotu
Po zaliczeniu przedmiotu student powinien wykazać się znajomością ewolucji organizacji państwa rzymskiego w epoce królewskiej, republikańskiej i cesarstwa oraz zasad zarządu państwem rzymskim w tych okresach. Wskazany zakres wiedzy o powinien dać studentowi umiejętność zrozumienia natury i pochodzenia pojęć związanych ze współczesnym prawem publicznym, wywodzących się lub nawiązujących do rzymskiej tradycji prawnej.
Treści merytoryczne przedmiotu
Organizacja państwa rzymskiego w okresie królewskim
1. Początki państwa rzymskiego
2. Pierwotna organizacja wspólnoty rzymskiej i jej zmiany w okresie królestwa
II. Organizacja państwa rzymskiego w okresie republiki
1. Początki republiki
2. Struktura społeczna i sytuacja ekonomiczna
3. Źródła prawa
4. Polityczna organizacja państwa (zgromadzenia, senat, urzędnicy republikańcy)
5. Organizacja administracyjna państwa (w tym organizacja wymiaru sprawiedliwości)
7. Armia rzymska w okresie Republiki
8. Kryzys republiki rzymskiej
III. Organizacja państwa rzymskiego w okresie cesarstwa
Wczesne cesarstwo (pryncypat)
1. Tradycje republikańskie pryncypatu
2. Struktura społeczna i sytuacja ekonomiczna
3. Źródła prawa
4. Instytucje polityczne
(pozycja prawna princepsa, zgromadzenia ludowe, Senat, urzędnicy republikańscy i cesarscy)
5. Organizacja administracyjna państwa (w tym organizacja wymiaru sprawiedliwości)
6. Armia rzymska w okresie pryncypatu
Późne cesarstwo (dominat)
1. Kryzys III w.
2. Struktura społeczna i sytuacja ekonomiczna
3. Źródła prawa
4. Instytucje polityczne (pozycja cesarza, Senat)
5. Organizacja administracyjna państwa
(Administracja centralna i prowincjonalna; podział administracyjny państwa; organizacja wymiaru sprawiedliwości)
6. Armia rzymska w okresie późnego cesarstwa
7. Zagadnienie tzw. zmierzchu cesarstwa rzymskiego
W trakcie wykładu analizowane są wybrane fragmenty tekstów źródłowych, a szczególny nacisk położony jest na zasady organizacji państwa rzymskiego.
Metody oceny
Egzamin pisemny lub ustny, polegający na sprawdzeniu umiejętności analizy jednego tekstu źródłowego oraz trzech pytań dotyczących rzymskiego prawa publicznego
Zalecane lektury
Lektury podstawowe:
– Zabłocki J., Tarwacka A., Publiczne prawo rzymskie, Warszawa 2005
– Sitek B., Krajewski P. (red.), Rzymskie prawo publiczne, Olsztyn 2004
– Gulczyński A., Lesiński B., Walachowicz J., Wiewiorowski J., Historia państwa i prawa. Wybór tekstów źródłowych, wyd. 2, b.d. wyd., Poznań
Lektury dodatkowe (najważniejsze pozycje):
– Alföldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, tłum. A. Gierlińska, Poznań 1998
– Baszkiewicz J., Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 2002
– Cameron Av., Późne cesarstwo rzymskie, przeł. M. Kwiecień, Warszawa b.d.wyd.
– Wells C., Cesarstwo rzymskie, przełożył T. Duliński, Warszawa, b.d.w.
– Crawford M., Rzym w okresie republiki, tłum. J. Rohiziński, Warszawa 2004
– Koranyi K., Powszechna Historia Państwa i Prawa, t. I, Warszawa 1961; t. II, (Średniowiecze. Część 1), Warszawa 1963
– Sczaniecki M., Powszechna historia państwa i prawa, Warszawa 2003 (9. wyd.)
– Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004
Pełna lista lektur dodatkowych udostępniana jest przez prowadzącego na początku zajęć